"دُن آرام" و "اگر قره قاج نبود"

کتاب میخاییل شلوخوف روسی رو میشه گفت معادل دایره المعارف مارسل پرست فرانسوی درباره روسها دونست. معادل این کتاب رو میشه درباره ایرانی ها در قرن 19 تو کتاب محمد بهمن بیگی پیدا کرد. شاید روزی درباره کتابهای مارسل پرست خواستم چیزی بنویسم. ولی فعلا مطلبم درباره دن آرام روسی و اگر قره قاج نبود ایرانیه. البته خیلی نمیشه کار بهمن بیگی رو دایره المعارف دونست چون کتاب کلا 180 صفحه است. ولی دن آرام بیش از 2000 صفحه است و نویسنده اش هم 12 سال برا نوشتنش زحمت کشیده. وجه شبه این دو کتاب تو موضوع شورانگیزشون هست که به جنگ جهانی دوم میپردازن. تا قبل از اینکه این کتاب رو بهمن بیگی در سن 70 سالگیش بنویسه، ما فکر میکردیم که وقتی روسها از شمال به ایران حمله کردن و انگلیسی ها از جنوب، مردم ایران به جز قحطی زدگی پُخی نبودن. ولی این کتاب موضوع رو خیلی شورانگیز نشون میده، از دید یک قشقایی که قصدش حفظ موقعیت ایران بوده و با قرارداد ترکمن چای مخالف بوده. اخیرا این فیلم دانکرک انگلیسی هم که کلی جایزه برده بود ما رو با اون موقعیت جغرافیایی تو جنگ جهانی دوم آشنا کرده، یک اشاره یک خطی هم تو این کتاب بهمن بیگی بهش میشه.

البته شاید بشه گفت که ما شانس آوردیم بهمن بیگی موفق شده همین چند ورق رو در سن 70 سالگیش بنویسه. چون مطلب در این زمینه تقریبا نیست.

کتاب دن آرام رو هم بگم که در مورد زن ها نظرش فاسد بوده. البته این باطن نظر خیلی ها رو در مورد زن ها نشون میده، حتی تو ایران که بدلیل اسلامی بودنش حفظ ظاهر میکنه. مثلا میگه زنی هی دلش میشنگیده و میخواسته. بعد باید مردی پیدا میکرده. حالا پیدا نکرده رفته به بچه ها یاد داده و اینا. این البته که خیلی خوب شاید یکی از منشاء های نظر فاسد خیلی ها راجع به زن ها رو نشون میده. مثلا نشون میده که بابای من هی میگفت بشین تو خونه چه دیدی از نظر شلوخوف داشته و یا حتی برادرام، و یا خیلی مردای دیگه که ماها دلیل باطنی ذهن خرابشون راجع به زن ها رو نمیدونیم.